Wat betekent reflecteren en wat is het verschil met evalueren? Vaak worden deze termen door elkaar gehaald, terwijl ze beide ontzettend waardevol zijn voor de groei van jouw bedrijf. In dit artikel vertel ik je alles over reflecteren en evalueren en geef ik tips hoe je beide succesvol in kunt zetten om op koers te blijven.
Wat betekent reflecteren?
Er zijn veel verschillende definities van het woord reflectie. Bij reflecteren onderzoek je je manier van handelen, hoe je reageerde en hoe dat voelde. Je kijkt terug op je eigen ervaringen en denkt na over wat er gebeurde, zonder oordeel. Er is dus geen goed of fout.
Bij reflecteren houdt je jezelf een spiegel voor, om daarvan te leren. Je kijkt naar hoe je werkt, welke keuzes je hebt gemaakt en welke vaardigheden je hebt ingezet. Ook kijk je naar wie je bent, wat je motivatie en je doelen zijn. Je onderzoekt je gedrag en drijfveren.
Je kijkt bij reflecteren dus niet of je je doelen bereikt hebt of niet. Maar leert over je eigen manier van handelen.
Wat is evalueren?
Waar je bij reflecteren niet naar het resultaat kijkt en niet oordeelt, doe je dat bij evalueren juist wel. Bij evalueren kijk je of je jouw doelstellingen hebt bereikt. Je bepaalt of je nog op koers ligt met je bedrijf, en of bijsturen nodig is.
Evalueren is achteraf beoordelen hoe het is gegaan is. Je beoordeelt de resultaten van je acties en inspanningen, en trekt conclusies over hoe je bepaalde acties hebt aangepakt. Je vergelijkt de huidige situatie dus met de beginsituatie. Het is dus belangrijk dat je die beginsituatie goed in kaart hebt gebracht. De doelen die je hebt opgesteld in je zakelijk jaarplan vormen een goed uitgangspunt voor je beginsituatie.
Waarom zou je reflecteren?
Reflecteren zorgt voor persoonlijke ontwikkeling. Je staat stil bij jezelf en krijgt inzicht je jouw manier van handelen, jouw gedrag en drijfveren. Hierdoor vergroot je zelfkennis, kun je je handelen bijstellen en de kwaliteit van je werk verbeteren. Door te reflecteren kom je erachter wat je sterke punten zijn en waar je je nog in kunt ontwikkelen. Je ontdekt welke kennis je nog wil opdoen.
Reflecteren zorgt voor ruimte en tijd om te groeien. Te groeien met je bedrijf, en als persoon.
Het doel van evalueren
Waar reflectie zorgt voor zelfkennis en inzicht in je handelen, beoordeel je met evalueren of je gedane acties effect hebben. Je ontdekt waar je op dit moment staat met je geformuleerde doelen. En je of je je strategie en werkwijze aan moet passen om je doelen alsnog te halen. Een goede evaluatie geeft handvatten voor verbetering. Je kunt conclusies trekken, je doelen aanscherpen of nieuwe doelen stellen.
Wat maakt het waardevol om zowel te reflecteren als te evalueren?
Ik vind het zelf ontzettend waardevol om regelmatig even stil te staan bij waar ik sta in mijn (ondernemers)leven. Vaak zijn we alleen maar bezig met alle ballen in de lucht houden. En mis je die helikopterview om even afstand te nemen van de waan van de dag.
Door zowel te reflecteren als te evalueren krijg je een goed beeld van hoe je jezelf als ondernemer ontwikkelt en hoe je er voor staat wat betreft het bereiken van je doelen. Door op vaste momenten in het jaar even afstand te nemen creëer je rust en overzicht, en kun je je ondernemerskoers tijdig bijsturen.
Momenten om te reflecteren en evalueren
Door het jaar heen zijn er een aantal logische momenten om te reflecteren en evalueren. Aan het einde van elke week kun je een korte weekreflectie doen. Dat hoeft niet heel ingewikkeld te zijn. Je kunt jezelf bijvoorbeeld deze vragen stellen:
- Wat ging er goed, waar ben je trots op?
- Welke doelen heb je behaald?
- Wat kan er volgende week beter?
In plaats van op vrijdagmiddag gehaast je laptop dicht te klappen en aan je weekend te beginnen, sluit je op deze manier je werkweek bewust af.
Andere logische momenten om terug en vooruit te kijken zijn aan het eind van elke maand, elk kwartaal, halverwege het jaar (nu dus….) en natuurlijk aan het eind van het jaar.
Mijn tips voor een effectieve evaluatie en reflectie halverwege het jaar
Tips om op jouw eerste halfjaar te reflecteren
Je reflecteert op jouw eerste half jaar door jezelf open vragen te stellen. Dat zijn vragen die beginnen met wat, wanneer, waarom en hoe. Open vragen kun je niet met ja of nee beantwoorden.
Mogelijke reflectievragen die je jezelf halverwege het jaar kunt stellen:
- Waar sta ik nu?
- Als ik terugkijk naar het eerste half jaar: waar ben ik trots op? Waar werd ik blij van? Van welke opdracht werd ik het meest enthousiast?
- Wat neem ik mee naar het tweede half jaar?
- Wat laat ik achter? Waar neem ik afscheid van? Dit kan een eigenschap zijn of bepaald gedrag wat jou niet geholpen heeft om je doelen te bereiken (uitstelgedrag, je laten leiden door angst). In mijn geval laat ik graag mijn kwakkelende gezondheid van dit voorjaar achter….
- Waar had ik meer uit kunnen halen?
- Welk gedrag/vaardigheid heeft me veel opgeleverd? Welke werkte me tegen of zat me in de weg?
Je oordeelt dus niet, maar kijkt naar je handelen en gedrag.
Tips om jouw eerste half jaar effectief te evalueren
Met evalueren kijk je juist naar hoe ver je bent met het realiseren van je doelen. Een aantal handige vragen die je jezelf daarbij kunt stellen:
- Welke doelen en acties had je jezelf gesteld voor het eerste half jaar van 2021?
- Welke daarvan heb je gerealiseerd?
- Welke actie was het meest succesvol?
- Wat is anders gelopen dan je gepland had? En welke les kun je daar uit halen?
Ook kijk je naar de cijfermatige kant van je bedrijf. Hoe staat het nu bijvoorbeeld met je omzetdoel voor dit jaar? Loopt dat nog volgens planning, of is het nodig om bij te sturen? Als bijsturen nodig is, verander dan niet je doel maar je aanpak! Kijk hoe je met een andere werkwijze alsnog je doel kunt bereiken.
Om goed te kunnen evalueren moeten je doelen helder zijn. Zonder doel kun je niet scoren, en dus niet bepalen of je op de goede weg zit. Evalueren kan dus alleen als je vooraf concrete doelen hebt gesteld. Had je die dit voorjaar nog niet? Stel ze dan nu voor het komende halfjaar. Dan kun je aan het eind van het jaar wel een goede evaluatie van het tweede deel van het jaar maken!
Je hoeft het niet alleen te doen!
Door regelmatig te reflecteren op je ontwikkeling als ondernemer en je ondernemerskoers op vaste momenten te checken door te evalueren zorg je voor een duidelijke focus. Je bereikt je doelen sneller, en kunt tijdig bijsturen indien nodig. Superwaardevol! Vandaar dat de deelnemers aan mijn mastermindgroep Koerskracht wekelijks hun doelen onderling delen, en elke week met de hele groep reflecteren. Daar zit je groei!
Wil jij ook jouw doelen sneller bereiken met focus, en gezamenlijk reflecteren met gelijkgestemde business buddy’s? In september start er weer een nieuwe mastermindgroep. Op deze pagina lees je meer over hoe je jouw doelen kunt bereiken met focus, structuur en steun van business buddy’s.